پنج شنبه ۲۶ فروردین ۱۴۰۰
اولین ترجمه فارسی کتاب در ایران
چنانچه می دانید در دوران حکومت عباس میرزا در تبریز اقدامات قابل توجهی در تمام ضمینه ها اتفاق افتاده بود. از وقایع مهم دیگر در این دوران اولین ترجمه کتاب از زبان انگلیسی به فارسی بود که برای نخستین بار به دستور عباس میرزا (نائب‌السلطنه) و توسط یکی از نخستین دانشجویان تحصیل کرده انگلستان اتفاق افتاد. میرزا رضا مهندس باشی تبریزی در سال ۱۱۹۸ هجری شمسی پس از اتمام تحصیلات و بازگشت از انگلستان به زادگاهش تبریز، دو اثر ولتر را با نام های پطر کبیر و شارل دوازدهم به فارسی ترجمه کرد و اولین ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی را به نام خود ثبت نمود.
میرزا رضا مهندس باشی تبریزی (۱۱۶۷ - ۱۲۶۲ خورشیدی) مهندس، طراح و مترجم دوران محمدشاه بود و طراحی و نقشه مدرسه دارالفنون از کارهای اوست.
میرزا رضا متولد ۱۲۰۳ قمری و پدرش در تشکیلات حکومتی عباس میرزا در تبریز به کارهای دیوانی مشغول بود. در جوانی به مهندس شهرت داشت و به مأموریت های نقشه برداری از مرز ایران و روسیه اعزام شده بود.
وی در سال ۱۲۳۰ قمری و در سن ۲۷ سالگی به همراه چهار نفر دیگر برای تحصیل به انگلستان فرستاده شد تا در رشته توپخانه و فن قلعه و استحکامات تحصیل نماید. او در هنگام اعزام با درجه سلطان توپخانه مشغول خدمت لشکری بود. میرزا رضا دوره چهار ساله آکادمی نظامی سلطنتی را در وول‌ویچ با سختی گذراند و در سال ۱۳۳۴ قمری به ایران بازگشت و در لشکر آذربایجان زیر نظر عباس میرزا مشغول کار گردید.
میرزا رضا در ترجمه و تألیف نیز فعال بود و آثاری از خود باقی گذاشته است:
میرزا رضا مهندس باشی در سن ۹۶ سالگی در اثر حادثه سقوط از ارتفاع در منزل خودش فوت نمود.